Adim2
BÖLÜM-2
1.2. WEB SERVER YAZILIMLARI
HTTP ve FTP, müşteri bilgisayarla, servis sunan bilgisayarın üzerinde anlaştıkları bir dille (HTML) birbirine ilettikleri talep ve talebin karşılandığı olan malzemenin alınıp verilmesinde TCP/IP denilen kurallardan yararlanılarak yapılan iletişimi düzenleyen ilkelerdir. Bu ilkelere uygun olarak çıkartılan bir talep Web hizmetini sunan bilgisayar tarafından karşılanır ve karşılık olarak belirli bir bilgi kümesi müşteri bilgisayara iletilir. Web Server olarak tayin edilmiş bilgisayarda, kendisine gelecek HTTP ve FTP taleplerini anlaması ve bu talepleri yerine getirmesine yarayan programlar (örneğin Apache Web Server, MS Internet Information Server veya Netscape Web Server) sürekli çalışır vaziyette olur. Bu programların, bilgi- alıp vermenin yanı sıra, elektronik posta alıp verme ve yönlendirme, veri tabanlarına erişme ve içinden seçme yapma (Querry, SQL, vb. gibi), kendi sabit diskinde duran bir dosyayı alıp karşı tarafa aktarma (FTP, Gopher, WAIS) veya karşı tarafın vereceği dosyayı alıp kendi sabit diskine kaydetme yeteneği olur.
İlk Web Server programı, HTML dilinin geliştirilmesindeki öncü konumu sebebi ile İsviçre’ deki CERN kurumu tarafından geliştirildi, ama kısa zamanda UNIX platformunda, anonim bir tarzda ve ücret ödemeden kullanılabilen bir şekil aldı. NCSA Server, National Center for Supercomputing Applications – Super bilgiişlem Uygulamaları Ulusal Merkezi adlı, şimdi kapanmış olan kurum tarafından UNIX işletim sistemi için geliştirilmişti. NCSA Server in geliştirilmiş olduğu Apache Server ise uzun süre ücretsiz dağıtıldıktan sonra günümüzde ticari olarak geliştiriliyor ve satılıyor. Bugün hala NCSA Server veya Apache’ nin ücretsiz sürümlerini dayalı Web alanları bulunmakla birlikte, Sun Solaris, IBM AIX ve diğer Unix sistemleri için geliştirilmiş çok sayıda Web Server hizmete girmiş durumda. Kişisel bilgisayarların Unix gerektiren bilgisayarlara oranla daha ucuz olması, Microsoft’ un NT, IBM şirketinin OS/2 işletim sistemlerinin Unix ile ciddi bir rakip haline gelmiş bulunmaları sebebiyle, bu sistemlere dayalı Web Server programları da hızla artıyor.
NT Workstation ve Windows 95/98, aslında kişisel Web Server adı verilen, Internet’ e 24 saat bağlı olmadan, başka bir firmanın ev sahipliği yaptığı Web alanlarına hizmet sağlayabilir. Hatta NT Workstation, aynı anda 10 u geçmemek üzere, 24 saat süre ile Internet’ e bağlanabilecek ve müşteri taleplerini karşılayabilecek yetenektedir. IBM şirketinin OS/2 işletim sistemi ise, Internet Connection Server adlı paket kurulduğu zaman, bir PC’ nin fiziksel olarak kaldırılabileceği kadar Internet bağlantısına cevap vermesini sağlamaktadır. Macintosh bilgisayarları için. Star Nine firmasının MacHTTPd programı ile, ücretsiz edinilebilecek http4Mac ve EasyServe adlı programlarla, Internet servisi sağlamak mümkün.
Ayrıca, bugün PC’ lerde de UNIX işletim sistemi kurmak hem kolay, hem ucuz hale gelmiş bulunuyor. Solaris, BSDI, Esix, SCO UNIX bu alandaki ticari programlar. Bunun yanında Linux ve FreeBSD adlı, ücretsiz dağıtılan UNIX işletim sistemleri de, ticari olanları aratmayacak niteliklere sahip. Bu tür ücretsiz programlar, Apache Web Server’ in ücretsiz sürümünü de içeriyorlar.
Yalnız PC’ lerin, Internet’ in gerektirdiği en önemli özellik olan aynı anda bir çok iş yapabilme becerisinin, işletim sistemi kadar, donanım kaynaklarının genişliğine bağlı olduğunu unutmamalıdır.
Bir Web Server yazılım paketi seçerken dikkat edilmesi gerekenler; Yazılım paketi yeterli güvenliği sağlayacak özelliklere sahip olmalıdır. Binalarda bir odadaki yangını yandaki odaya sıçramasını önleyen ateşe dayanıklı duvarlardan (friwall) esinlenerek adlandırılan bir dizi program, Web Server yazılımının bulunduğu bilgisayarın, kötü niyetli kişiler tarafından bozulmasını engel oluyor. Ancak Web Server’ in kendi içinde mevcut güvenlik önlemlerinin neler olduğunu dikkatle araştırmak gerekir. UNIX işletim sistemi ve ona bağlı çalışan Web Server programlarının daha güvenli olduğuna ilişkin, kimi zaman Web tasarımcısını ve Internet hizmet sunucusunu rahatlatan, yaygın bir söylenti vardır bu doğru değil. Kötü niyetli bir kişi Windows NT sistemine verebileceği zararı, aynı rahatlıkta UNIX sistemine verebilir. Bir diğer yaygın ve aynı ölçüde yanlış inanç ise NT sisteminin güvenli olmadığıdır. Microsoft firmasının NT sisteminin 4. Sürümünü güncelleştirmek için dağıttığı SP3 adlı tamir programının yerleştirilmesinden sonra, NT sistemleri güvenlik açısından herhangi bir başka işletim sistemi ile boy ölçüşebilir hale geldi (5.0 sürümüyle de daha da gelişti). Burada önemli olan, Internet’ e açılmanın, iyi niyetli - kötü niyetli herkese açılmak olduğunu unutmamaktır. Özellikle form denilen, HTML dilinin ziyaretçi bilgisayarın ev sahibi bilgisayara talepten başka şeyler göndermesine imkan veren etiketlerini ve ona bağlı CGI (Common Gateway Interface - Ortak Geçit Arabirimi ) adı verilen ziyaretçinin ev sahibi bilgisayarın programları harekete geçirebildiği buluşma noktasında yer alabilecek programları tasarlarken, daima kötü niyetli kişileri dikkate alarak hareket etmek gerekir.
Web hizmeti sunan kişi sadece başkalarının kendi bilgisayar sisteminde arzu edilmeyen şeyler yapmalarını önlemekle değil, aynı zamanda kendisine tevdi edilen başkalarına ait bilgileri de saklamak ve başkalarından korumakla yükümlüdür. Bu bilgiler, ziyaretçinin adı, elektronik adresi, hatta kredi kartı numarası olabilir.
Web hizmeti sunan kişi olarak, kimin hangi sayfadan sizin sayfanıza atladığını bilmek, kendi sayfanızın reklamını bu sayfalarda daha çok yapmanıza imkan verir. Özellikle elektronik ticarete dayalı veya mesajınızı daha çok kişiye iletmek amacıyla hazırlanan Web alanlarını işletenlerin, sayfalarının varlığını duyurmak için, mümkün olan her yoldan yararlanmaları gerekir. Web Server, size bu kolaylıkları sağlamalıdır. Web Server, kimin hangi tür bilgileri edinmek istediğine ilişkin rapor tutmalıdır. Bu raporu incelemekle, Web alanınızda hiç talep edilmeyen bilgilerden çok talep edilen anlarda daha çok bilgi sunabiliriz.
Web Server programı ile ilgili teknik destek ve problem çözme hizmeti alıp almamak, programın seçiminde belki de en önemli unsur sayıla bilir. Özellikle başlıca işi bilgisayar mühendisliği olmayan bir hizmet sunucu, yazılım donanımla uyum sağlamada karşılaşabileceği güçlükleri ancak yazılımı piyasaya süren firmanın teknik servisinden veya o yazılımla ilgili uzmanlığı olan danışmanlardan sağlayabilir. Piyasada hiç tanınmayan veya Internet’ ten ücretsiz olarak edinilen - dolayısıyla belli bir firmanın malı olmayan – server programları, çoğu zaman gerekli teknik destekten de mahrumdur. Buna karşılık büyük yazılım firmalarının programları, firmanın kendi mühendis ve uzman kadrosu ve buna ek olarak bu programları destek sağlayarak hayatını kazanan kişiler tarafından en ince ayrıntılarına kadar bilinmektir. Bir gece yarısı çöken Server bilgisayarın yeniden çalıştırmamanın bedeli, o programın ilk maliyetinden çok daha yüksek olabilir (1).